Thalai Puitu Editor-in, “Chhuah tur a awm lutuk lo, Krismas hla rawn chip rawh” a ti a. Chuti na na na chu tiin ka’n chip ang dawn ang e. Thu ziah lamah erawh Kohhran mite kan \an a \ul khawp mai! Kumin |halai Puitu chhuakah hian kan Kohhran member thu ziah aiin, kan hmel hriat pawh ni lo thu ziah, sermon leh article sei tak tak hmuh tur a awm fo, keimahni chanchinbu a ni tih i hre thar leh teh ang u.
Kan hla chip tur kan chip tak tak hmain zo\awng chungchang hi tlem han sawi hmasa ila: Zo\awng nihna leh dinhmun hre tur chuan thil pawimawh tak tak hriat tur a awm a. Chung zinga pakhat chu - Zo\awng chu lam rik khat (Monosylabic) a ni a. Chumi awmzia chu, lam rik apiangin awmzia a nei zel tihna a ni; tichuan, lam rik tin awmze nei (Monossylable) neitu kan ni tihna a ni.
Kan \awng ang nei hi hnam dang an awm ka hre lo va, chuvang chuan kan \awng kalhmang danglam bik tak pawh hian kan hla hrang hrangah kawngro a sut phah thei hial! Chumi a nih avang chuan hla phuah thiam leh phuah \hintute tan fimkhur a \ul reng a ni. Tin, Mizo \awng hi sap\awng te nena khaikhina tihdik tum chi a ni hauh lo va. Zo\awng chuan kalhmang danglam bik a neih tlat avangin \awng dang hmanga tihfiah hleih theih loh hun a awm \hin. What Is Your Name pawh Zo\awng chuan, ‘Tu nge I Hming’ tih a ni daih! Heti ang taka danglam bik \awng kan neih avang hian, “Hla phuahtute chuan Poetic license an nei/ Zalenna zau tak an nei” an tih fo-ah pawh hian min la hmin famkim thei meuh lo!
Mizo \awngah chuan alphabet pakhat paw’n awmze hrang hrang a nei thei a. Hla phuahtu’n a thluk a siam fuh loh palh vaih chuan kan sak hunah a phuah ang ni lovin a chhuak daih thei! He hla hi en ila:-
“Ka thlarau tho la, hlim takin i chhandamtu fakin zai rawh” A phuahtu hi chuan chhandamtu fak turin min sawm ngei a; mahse, han sa chiah ila chhandamtu ni lovin, chhandamtu U a nia kan sawm daih ni! A chhan chu, Mizo alphabeta ‘U’ hian awmze hrang hrang a neih vang leh a slur-na hi a fuh loh vang a ni.
Aw le, kha lam kha chu duh tawk ila. Editor min ngen angin Krismas hla pakhat chu i han chip teh ang hmiang. Sawi chak tam tak ka nei - A hla thu kan sawi dik loh \hin te, naupang zawk tana a awmze hriat har tur sawi fiah leh thil tam tak sawi tur a awm. Tun \umah erawh Krismas hla pakhat ka sawisel dawn a ni deuh ber (A fakna lam sawi ka tum lo). Pawi em ka sawi lo’ng chu maw!
Chu hla chu, Kristian hla bu, number 92-na, ‘A lalna ram chu rawn pelin’ tih hi a ni.
Chang 1-naah:
“A lalna ram chu rawn pelin,
Kan tan Lal Imanuela;
Chhandamna kan beisei fo kha,
Tunah hian a lo thleng ta”
Hetah hian, ‘Chhandamtu kan beisei fo kha’ tih ni se a dik zawk ang. ‘Chhandamna’ hi a hmang duh hram a nih rau rau chuan, a tlar tawp berah, ‘Tunah hian a rawn thlen ta’ ti tal se, a thu a mam zawk ngei ang, Lal Isua chanchin a sawi miau avangin. (A nih chhan hi chu sawina leng lovah ngai ila).
Chang 2-naah:
“Chun nunnem a chawitu Mari,
A pianna bawngin tlawmah;
A zal nan ranthleng rawn hmangin,
A riang hringmi dungthulin”
A tlar hmasa ber a\ang hian a bo nghal hu mai! Mari’n tu chun nunnem mah a chawi thu bible-in a sawi lo, Lal Isua zawk a ni a chawi ni! Tin, a tlar tawpah, ‘A riang hring mi dungthulin’ tih a awm a. ‘A riang’ a tih hi Lal Isua a nih chuan a dawt chiahah Comma a awm tur a ni a. A inziak ang ang hi a nih hi chuan mihring riang tak leh Lal Isua rian dan chu a inang reng tihna a ni a, ran chaw pekna thleng tlawm taka rawn thlangtu Lal Isua tlawmna a tinep zo vek a ni!
Chang 3-naah:
“Lawmna thil hlantu an awm em,
A ngur piang hrai chawi angin;
Chhingkhual kar hla mi fingte leh
Beramputen an lo lawm”
A hmasain he chang tira ‘Lawmna’ tih hi hla hriltuten an sawi dik lo fo! “Mi retheite hnena thilpek hlannaah ka kal ve” tiha ‘Hlanna’ angin ‘Lawmna’ hi lam tur a ni. Tlar 2-naa, “A ngur piang hrai chawi angin” tih hi a ulh \auh \auh khawp mai! “A ngur hrai chawi piang angin” tih ni zawk se a fel thlarh ni mai tur!
Tikhan ‘CHIP’ chu duh tawk phawt mai ang, kan sawi seng dawn chuang lo. Aw le, khatia ka han sawisel tak chiam avang khan he hla hi a \ha lo ve ka tihna a ni hauh lo va, ‘Chip’ tura request ka dawn vanga rawn chip mai ka ni e. Heti taka chip dawn chuan hla dangah pawh sawi tur tam tak a awm tho a nia. A chang tawpna, “Thihna thim hnuaia \hute tan, enna ropui a thleng ta” tih te phei hi chu Hallelui-pui \huai \huai tlak a ni zawk! Kei ngei pawh hian tui takin ka la sa leh ang a, ka la \ahpui leh hial dawn asin!
Kan kristian hla bua hlate hi Pathianin a hman tak tak, chaute leh tui hala rumte kai thova tui nung petu an ni, a ropui ngawt mai! Chutih rual chiah erawh chuan, kan hnam \awng (Zo\awng) hi kan rem fuh tawk loh chuan, a awmzia a danglamin a kawh leh a tum a sikhawin literature hi a tikhawbaw zo vek thei ni hian ka hre ve \hin! Pu J.F. Laldailova’n kan kristian hla bua hla \henkhat paih a lo duh pawh kha ka \awmpui khawp!
A pawimawh ber zawk erawh chu, Pathianin a hman miau chuan a tawk a ni mai, sawi buai theih a awm lo! Ani chu thil tlawm ber pawh hmanga, awm lova ta awma dintu a ni si a! Aw le, Krismas hlaa ka duh ber hmang hian ka’n titawp tawh mai teh ang:-
“Pathian thuruk eng ropui chu,
A puak darh lei thim zingah;
Bethlehem tlang a rawn en a,
A zau zel hnam tin zingah.
Ngai teh, van mi chhiar sen lohte,
An thawm ri chu a va mawi em!
“Chungnung berah ropui rawh se,
Lei chungah rem leng rawh se”
“Ngai teh, Davida bulpui khan, a hneh ta ropui takin!”